Dialogue

Vocabulary

Learn New Words FAST with this Lesson’s Vocab Review List

Get this lesson’s key vocab, their translations and pronunciations. Sign up for your Free Lifetime Account Now and get 7 Days of Premium Access including this feature.

Or sign up using Facebook
Already a Member?

Lesson Notes

Unlock In-Depth Explanations & Exclusive Takeaways with Printable Lesson Notes

Unlock Lesson Notes and Transcripts for every single lesson. Sign Up for a Free Lifetime Account and Get 7 Days of Premium Access.

Or sign up using Facebook
Already a Member?

Lesson Transcript

ประเพณีการละเล่นผีตาโขน
ประเพณีการละเล่นผีตาโขนจัดขึ้นที่อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ในช่วงเดือนเมษายน-มิถุนายนของทุกปี การละเล่นนี้มีมานาน แล้วแต่ไม่มีหลักฐานปรากฎแน่ชัดว่ามีมาตั้งแต่เมื่อใด แต่เชื่อว่า มีเค้าโครงมาจากเรื่องพระเวสสันดรชาดก
ประเพณีนี้จัดเป็นส่วนหนึ่งในงานบุญประเพณีใหญ่หรือที่เรียกว่า “งานบุญหลวง” ซึ่งเป็นการรวมเอาบุญผะเหวดและบุญบั้งไฟอยู่ในงานเดียวกัน งานนี้เป็นการทำบุญใหญ่ประจำปีและเชื่อว่าเป็นพิธีการขอฝนด้วย
มีการจัดทำพิธี 3 วัน วันแรกคือวันผีตาโขน หรือวันรวม ขบวนผีตาโขนจะแห่รอบหมู่บ้านตั้งแต่เช้ามืด เป็นการทำพิธีอัญเชิญ พระอุปคุตเข้ามาอยู่ที่วัด เพื่อช่วยคุ้มครองให่้งานบุญสำเร็จไปด้วยดี
วันที่สองเป็นพิธีการแห่พระเวสสันดรและนางมัทรีเข้าวัด นอกจากนี้ ชาวบ้านยังได้นำบั้งไฟมาร่วมในขบวนแห่เพื่อทำพิธีขอฝน โดยแห่รอบวัด ๓ รอบ ในขณะที่แห่อยู่นั้นเหล่าผีตาโขนทั้งหลาย ก็จะเล่นหยอกล้อผู้คนไปเรื่อยๆ เพื่อทำให้เกิดความสนุกสนาน ในสมัยก่อนหลังจากเสร็จพิธีการแห่แล้วผู้ที่เล่นผีตาโขนจะถอดเครื่องแต่งกายผีตาโขน และอุปกรณ์ที่ใช้ในการประกอบพิธีออกให้หมด และนำไปล่องลงแม่น้ำหมัน ถือเป็นการทิ้งความทุกข์ยากและสิ่งเลวร้ายไป แต่ในปัจจุบันชาวบ้านจะเก็บเครื่องแต่งกายไว้สำหรับปีต่อไป
และในวันสุดท้ายจะมีการฟังเทศน์มหาชาติ 13 กัณฑ์ ที่วัดโพนชัย เพื่อเป็นการสร้างกุศลและเป็นมงคลแก่ชีวิต
ประเพณีการละเล่นผีตาโขนนับว่าเป็นประเพณีที่แตกต่างจากประเพณีทั่วไปของไทย สิ่งที่โดดเด่นมากที่สุดคือเครื่องแต่งกาย ที่เป็นเอกลักษณ์ มีการนำเอาก้านทางมะพร้าวที่แห้งนำมาตก แต่งเป็นหน้ากาก นำเอาหวดนึ่งข้าวเหนียวมาสวมศีรษะแต่งแต้มสีสันให้น่าดู ส่วนชุดที่สวมใส่ทำมาจากเศษผ้าหลากหลายสี มาเย็บต่อกัน อุปกรณ์ในการละเล่นมี ๒ ชิ้น คือหมากกระแหล่ง หรือกระดิ่งผูกไว้บริเวณเอว เพื่อให้เกิดเสียงดังเวลาเดินและ ส่ายสะโพก และดาบไม้ โดยทำด้ามเป็นลักษณะคล้ายอวัยวะเพศชาย ในขบวนแห่เหล่าผีตาโขนจะร้องรำทำเพลง เต้นรำ และหยอกล้อผู้ชมอย่างสนุกสนาน

Comments

Hide